Koniec roku to czas podsumowań i różnych refleksji. Wspominamy też bliskich, którzy odeszli. Miniony rok był rokiem śmierci ważnych dla Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu osób. Byli to prof. Zbigniew T. Wierzbicki oraz franciszkanie o. dr Piotr Kyć i o. dr Bonawentura Urban.
Dziękując za dar ich życia i zaangażowanie w sprawy ekologii chrześcijańskiej zamieszczamy krótkie wspomnienie. Każdy z nich wpłynął na kształt rozwoju REFA i sposób w jaki rozumiemy nasze powołanie, aby być „ekologami wśród ludzi Kościoła i katolikami pośród ekologów”...

Śp. prof. dr hab. Zbigniew Tadeusz Wierzbicki (1919 - 2017), wybitny socjolog z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika specjalizujący się w polityce społecznej, socjologii wsi i ochronie środowiska, wielki społecznik, propagator ruchu AA w Polsce, popularyzator wartości przyrodniczych i uczestnik niejednej manifestacji w obronie ginących skarbów polskiej przyrody, aktywny uczestnik eko kampanii w obronie Tatr, laureat tytułu "DOBRODZIEJA PRZYRODY", autor m.in. "Między kryzysem a katastrofą ekologiczną" i „Sozoekologia społeczna: główne problemy, materiały, rozwiązania”, wydawca pisma „Bunt Młodych Duchem, Niesubwencjonowanego dwumiesięcznika oświatowo – edukacyjnego”, który  nawiązuje do ideałów przedwojennego dziennikarstwa i wychowania dbając o pracę organiczną, zwalczanie uprzedzeń etnicznych, patriotyzm i ekologię; za działalność społeczną odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Był honorowym członkiem REFA.

U franciszkanów w Krakowie pojawił się na początku lat 80dziesiątych zapraszany przez śp. o. Mariana Lisowskiego i w cyklu prelekcji „zasadził” ideę ekologiczną wśród braci. Dbał też o jej wzrost i pomagał organizować kolejne szkolenia ekologiczne dla kleryków w Puszczykowie oraz towarzysząc w różnych inicjatywach REFA. Zmarł 7 czerwca w wieku 98 lat. Prezentowane zdjęcie zrobiłem kilka lat temu, gdy odwiedziłem Profesora w jego warszawskim mieszkaniu.

Śp. Piotr Stanisław Kyć OFMConv (1931-2017) doktor biologii. Jako wykładowca KUL i UMCS był wymagającym nauczycielem, a jednocześnie cierpliwym i wyrozumiałym duszpasterzem studentów, których ujmował skromnością, troskliwością i szacunkiem wobec każdego stworzenia. Aktywnie od samego początku działał w Ruchu Ekologicznym św. Franciszka z Asyżu m. in. rozwijając duszpasterstwo w ramach spływów kajakowych, swoiste „rekolekcje na wodzie” proponujące otwartą formę kontaktu z przyrodą i drugim człowiekiem oraz okazję do wymiany myśli. „Na pierwszym spływie nabrałem przekonania, że jest najlepszą formą odpoczynku, bycia z przyrodą w ustawicznie zmieniającej się jej formie, integracji międzyludzkiej, wymiany myśli i formacji duchowej” – wyznał swego czasu. Z okazji jubileuszu 60-lecia jego kapłaństwa w 2015 odbył się w Krakowie kajakowy zjazd spływowiczów wszechczasów i wydano książkę „Kajaki, nad całym światem kajaki…! Spływy kajakowe z o. Piotrem Kyciem OFMConv w latach 1968-2005”. Prawie 200 uczestników wspominało, że każdy wyjazd to była fantastyczna przygoda z przyrodą, człowiekiem i z Bogiem.

Można powiedzieć, że opracował autorski model franciszkańskiej edukacji ekologicznej i był prekursorem chrześcijańskich ruchów ekologicznych w Polsce. Zmarł 4 października 2017, w uroczystość św. Franciszka z Asyżu. Pogrzeb zgromadził wiele osób z różnych opcji współczesnej Polski.

Śp. Bonawentura Julian Urban OFMConv (1938-2017). Był kapłanem od 55 lat, doktorem teologii, wieloletnim wykładowcą teologii pastoralnej, wybitnym kaznodzieją, założycielem franciszkańskiego naukowego rocznika „W nurcie franciszkańskim”. Pracował m. in. we Wrocławiu i wiele lat w Krakowie, gdzie na jego Msze o 11.15 uczęszczał cały Kraków napełniając wielką bazylikę św. Franciszka. Można powiedzieć, że wypracował styl kaznodziejstwa mocno szanujący wolność słuchacza; on jedynie sugerował czy proponował… Mówiąc współczesnym językiem, był coachem dla licznych wiernych.

Wspierał REFA i projekty rozwoju chrześcijańskiej myśli ekologicznej. Był promotorem pracy o. Zbigniewa Świerczka wydanej w 1990 pt. „Ekologia – Kościół i św. Franciszek”. Od 2003 przebywał w klasztorze w Radomsku, gdzie zmarł 15 grudnia 2017.

o. Stanisław Jaromi