Papież uczestniczył w Watykanie w spotkaniu na temat roli w miast w przeciwdziałaniu skutkom zmian klimatu i niewolnictwu ludzi. Na zaproszenie Papieskiej Akademii Nauk Społecznych spotkali się burmistrzowie wielkich miast planety i ONZ, by wymienić się dobrymi praktykami. Po raz pierwszy dyskutowało na ten temat ponad 60 burmistrzów z całego świata. Franciszek odniósł się do encykliki Laudato si', podkreślając jej wymiar społeczny. Kolejny raz zaapelował o ekologiczne nawrócenie. Wyraził nadzieję, że świadomość koniecznej troski o stworzenie będzie wzrastać i odwróci trendy wyniszczające naszą planetę.
Niszczenie naturalnego środowiska odbija się negatywnie na życiu człowieka. Idolatria technokracji prowokuje powszechne migracje, a to wiąże się z coraz większym bezrobociem i brakiem perspektyw na przyszłość, generując takie negatywne zjawiska, jak handel ludźmi czy wykorzystywanie potrzebujących do pracy na czarno. Papież Franciszek mówił o tym w czasie spotkania z burmistrzami miast świata, które odbyło się w Watykanie. Spotkanie dotyczące współczesnego niewolnictwa i o zmian klimatycznych „Prosperity, People, and Planet: Achieving Sustainaible Development in Our Cities” zorganizowane zostało przez Papieską Akademię Nauk i koncentruje się na najsłabszych mieszkańcach naszego globu, w których uderzają te plagi.
Ojciec Święty wskazał, że jego encyklika Laudato si' jest przede wszystkim dokumentem społecznym, a nie „zieloną encykliką”, jak próbuje się ją przedstawić. Troska o środowisko i o ochronę stworzenia ma wymiar społeczny, a o tym często zapominamy – mówił Franciszek.
Kultura troski o środowisko to nie jest wyłącznie postawa «zielonych». To jest coś o wiele więcej. Troska o środowisko oznacza postawę ekologii ludzkiej – podkreślił papież.
Nie można mówić, że z jednej strony jest człowiek, a z drugiej środowisko; ekologia jest totalna – ludzka. To właśnie chciałem podkreślić w encyklice Laudato si'. Nie można oddzielać człowieka od reszty. Jest to wzajemna relacja: środowiska, które wpływa na człowieka, i sposobu, w jaki człowiek traktuje środowisko. Wiadomo, że przyroda obraca się przeciwko człowiekowi, gdy środowisko jest źle traktowane.
Franciszek przypomniał, że gdy brakuje wystarczającej troski o środowisko naturalne choćby przez rabunkowy wyrąb lasów, dochodzi do pustynnienia. Zbytnia industrializacja negatywnie odbija się na sektorze rolniczym, prowokując migrację. Nasze ponad miarę rozwijające się miasta są dowodem tego, że nie troszczymy się wystarczająco o przyrodę. Wokół wielkich metropolii powstają dzielnice biedy, gdzie ludzie nie mają szans na godne życie; szerzy się bezrobocie, a młodzi nie mają żadnych perspektyw na przyszłość – mówił Franciszek. Wyraził zarazem nadzieję, że świadomość konieczności troski o stworzenie będzie wzrastać i odwróci trendy wyniszczające naszą planetę. Zaapelował o ekologiczne nawrócenie.
Zmiany klimatyczne powodowane przez człowieka są rzeczywistością naukowo stwierdzoną i moralnym zobowiązaniem dla ludzkości – czytamy w dokumencie podpisanym przez Ojca Świętego i burmistrzów. – W tym podstawowym zakresie moralnym miasta odgrywają kluczową rolę.
W deklaracji przypomniano, że ubodzy i wykluczeni, choć tylko w minimalnym stopniu wpływają na klimat, są najbardziej narażeni na jego zakłócenia wywołane przez człowieka, takie jak susze, podnoszenie się poziomu morza, fale ocieplenia. W tej kwestii burmistrzowie zwracali uwagę, że planowany na koniec 2015 roku szczyt klimatyczny w Paryżu może być ostatnią już okazją do wynegocjowania porozumień, które utrzymałyby ocieplenie globalne poniżej 2° C.
To pilne! Już jesteśmy spóźnieni, powinniśmy byli zacząć dawno temu! Dzięki Bogu ten Papież ma bardzo dużą wrażliwość na ubogich, a także na dzieło stworzenia. Był w stanie pokazać, jak idą w parze te dwie sprawy: brak szacunku dla środowiska i ubóstwo.
Burmistrzowie są osobami kluczowymi w tej kwestii, ponieważ reprezentują władzę publiczną, która jest najbliżej ludzi. Z tego powodu jest tak ważne, by uświadomili sobie ważność tych spraw. To pilne! Już jesteśmy spóźnieni, powinniśmy byli zacząć dawno temu! Dzięki Bogu ten Papież ma bardzo dużą wrażliwość na ubogich, a także na dzieło stworzenia. Był w stanie pokazać, jak idą w parze te dwie sprawy: brak szacunku dla środowiska i ubóstwo. Kwestie społeczne i problemy etyczne, nie tylko techniczne – według papieża – świadczą o naszej odpowiedzialności za przyszłość, za bliźniego, za biednych. Dlatego też był to bardzo dobry pomysł, by zaprosić burmistrzów na to sympozjum. Widzieliśmy, że oni zrozumieli, iż powinni zająć się kwestią zanieczyszczenia powietrza i wody, ściekami i również sprawą przesadnej konsumpcji, która jest jedną z najczęstszych przyczyn dewastacji stworzenia i całej planety – powiedział obecny na sympozjum, kard. Hummes.
Jestem wdzięczny za tę deklarację. Pragnę, by sprawiła ona wiele dobrego. – powiedział Ojciec Święty.
Watykańska deklaracja burmistrzów z całego świata nie oddziela kwestii ekologicznych od społecznych. Podkreśla się w niej, że troskę o klimat trzeba łączyć z walką z ubóstwem oraz zapewnieniem powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej, kwalifikowanej edukacji czy wody pitnej.
Równocześnie zobowiązujemy się, by położyć kres nadużyciom, wyzyskowi, handlowi ludźmi i wszelkim formom współczesnego niewolnictwa – piszą sygnatariusze dokumentu. – Te zbrodnie przeciw ludzkości obejmują także przymusową pracę, prostytucję, handel ludzkimi organami.
Fot. Guilin (Chiny), aut. Kasper Jakubowski.
Uczestnicy sympozjum „Dobrobyt – społeczeństwo – planeta: Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju miast” podpisali ostateczną deklarację zatytułowaną: „Porozumienie na rzecz Zrównoważonych Miast” (An Alliance for Sustainable Cities). Wytypowano najważniejsze Cele Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals, SDGs) w 10 punktach:
• Pomoc dla miast w osiągnięciu celów SDGs, w tym wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu; zapewnienie równości płci (gender equility) i odpowiednich rozwiązań w tym zakresie; zagwarantowanie powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji i innych podstawowych usług;
• Zachęta dla rządów i regionalnych władz, aby wzmocnić pozycję miast w wypełnianiu podjętych zobowiązań z racji SDGs, w tym poprzez porces decentralizacji władzy i finansowania;
• Pomoc dla obywateli i przedsiębiorstw na całym świecie, w celu promocji i wdrażania SDGs;
• Pomoc dla miast dla opracowywania własnych planów i strategii rozwoju opartych na SDGs;
• Ograniczenie zjawisk korupcji i bezkarności;
• Opracowanie map drogowych dla procesu dekarbonizacji systemów energetycznych w celu powstrzymania globalnego ocieplenia i obniżenia wzrostu temperatur o 2 stopnie Celcjusza;
• Promowanie i wzmocnienie roli uniwersytetów jako centrów innowacji na rzecz zrównoważonego rozwoju;
• Tworzenie nowych mechanizmów finansowania zrównoważonego rozwoju miast i długoterminowego planowania;
• Tworzenie godnych i trwałych miejsc pracy, zagwarantowanie praw człowieka, rozwiązanie problemu bezdomności;
• Wyeliminowanie handlu ludźmi i wszelkich form współczesnego niewolnictwa, w tym poprzez mocne zobowiązanie się do realizacji celów SDGs;
• Współpraca z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich (ONZ-Habitat) i z innymi partnerami dla osiągnięcia wielkiego sukcesu, tj. Habitat III w Quito, w 2016 roku.
[Za:] Radio Watykańskie (wersja pl i eng)
Fot. Honkkong (Chiny), fot. Kasper Jakubowski. Copyright REFA 2015