Sierpień to czas pieszych pielgrzymek do polskich sanktuariów, głównie na Jasną Górę. Ponieważ organizacja i przebieg takich wydarzeń pozostawia ‘ślad' wpływu na środowisko - powstają zanieczyszczenia i odpady związane z transportem, konsumpcją, korzystaniem z różnych urządzeń i pomieszczeń postanowiliśmy przyjrzeć się pielgrzymowaniu z takiej perspektywy. Ale nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie dodali kolejne ekologie: ludzką i duchową. Nasze uwagi opierają się głównie na obserwacji dwu krakowskich pielgrzymek diecezjalnej i dominikańskiej oraz relacjach znajomych pielgrzymów.