Drogi przyjacielu, zapewne byłbyś dumny, gdybym Cię zapewniał, iż jesteś "panem przyrody" ale ja powiem Ci coś wspanialszego: jesteś jej bratem! Jesteś bratem każdego stworzenia - tak, jak św. Franciszek. On to osiem wieków temu przemierzając nasz piękny świat zauważył, że wraz z nim OJCZE NASZ woła całe stworzenie. On przeżył, zrozumiał i ogłosił wszystkim ową szczególną nowinę: świat jest środowiskiem rodzinnym, wszystkim łączy braterstwo i kult Boga Ojca poprzez modlitwę wszystkich rzeczy. Dziś coś z tej treści zawiera termin EKOLOGIA; oikos dla greków oznaczał wspólny, rodzinny dom. Zapraszam Cię zatem do uważnej lektury tych kilku tekstów eksponujących Brata Franciszka, jako patrona ekologów.
Bulla papieska ogłaszająca św. Franciszka patronem ekologów.
"Świętego Franciszka z Asyżu słusznie zalicza się między tych świętych i słynnych mężów, którzy odnosili się do przyrody jako cudownego daru udzielonego przez Boga rodzajowi ludzkiemu. Albowiem on głęboko odczuł w szczególny sposób wszystkie dzieła Stwórcy i natchniony Bożym duchem wyśpiewał ową najpiękniejszą "Pieśń stworzeń", przez które, szczególnie przez brata słońce, brata księżyc i siostry gwiazdy niebieskie, oddał należne uwielbienie, chwałę, cześć i wszelkie błogosławieństwo najwyższemu i dobremu Panu... My przeto... mocą tego listu na zawsze ogłaszamy św. Franciszka z Asyżu niebieskim patronem ekologów."
Dano w Rzymie, dnia 29 listopada 1979 roku
Jan Paweł II, papież
Słynne Franciszkowe kazanie do ptaków
"Święty Ojciec Franciszek szedł przez dolinę Spoletańską drogą koło Mevanium. Tam właśnie było miejsce, w którym zgromadziła się wielka liczba ptaków, mianowicie gołębi, młodych wron i innych , które gwarowo zwą się mniszkami (tzn. gile). Sługa Boży, gdy je zobaczył, zaraz ochoczo podbiegł do nich, towarzyszy swych zastawiwszy na drodze. Gdy się już całkiem do nich przybliżył, widząc, że czekają na niego, pozdrowił je w zwyczajny sposób jako braci. A dziwiąc się niemało, że ptaki nie zrywają się do ucieczki, jak to zwykły czynić, bardzo się ucieszył i poprosił je pokornie, żeby słuchały słowa Bożego. Między innymi mówił im:
'Ptaki, bracia moi, winniście bardzo chwalić Stworzyciela i zawsze Go kochać, bo On dał wam pióra na odzienie, skrzydła do latania, i wszystko, co wam było potrzebne. Uczynił was szlachcicami pośród stworzeń i użyczył wam pobytu w czystej przestrzeni powietrza. Chociaż nie siejecie i nie żniwujecie, to jednak On sam bez waszej troski dba o was i wami rządzi.'
Jak on sam opowiadał i ci bracia, którzy tam byli z nim, na owe słowa ptaki przedziwnie wyrażały swoją radość: wyciągały szyje, rozpościerały skrzydła, otwierały dzioby i patrzyły na niego. On zaś, przechodząc przez środek, szedł tam i z powrotem, tuniką dotykając ich główek i ciał. Wreszcie pobłogosławił im i uczyniwszy nad nimi znak krzyża, pozwolił im odlecieć na inne miejsca. A święty ojciec poszedł dalej drogą, razem ze swoimi towarzyszami, cieszył się i dziękował Bogu, że wszystkie stworzenia czczą Go w uległym wyznaniu."
br. Tomasz z Celano, Życiorys pierwszy św. Franciszka z Asyżu, rozdz. XXI
Świadectwo pierwszego biografa Ojca Franciszka
"Brat Franciszek w każdym stworzonym przedmiocie sławił Twórcę, a artyzm oglądanych dzieł przywodził mu na myśl Najwyższego Artystę. Cieszył się z każdego dzieła rąk Pana a w przyjemnych widokach dostrzegał ożywiającą zasadę i przyczynę. W pięknych rzeczach rozpoznaje najwyższe Piękno i słyszy, jak wszystkie dobre rzeczy wołały: "Ten, który nas stworzył jest samą dobrocią. (...) Wszystkie rzeczy obejmował uczuciem niesłychanej pobożności; mówił do nich o Panu i zachęcał do chwalenia Go. (...) Braciom drwalom zabraniał ścinać całe drzewo, żeby miało nadzieję odrośnięcia na nowo. Ogrodnikowi kazał dokoła ogrodu pozostawiać nieuprawne obrzeże, ażeby na nim w swoich porach zieleń ziół i piękno kwiatów głosiły Ojca wszystkich pięknych rzeczy. W ogrodzie polecił wydzielić działkę na pachnące zioła i kwiaty, ażeby patrzącym przywoływały na pamięć błogość wiekuistą."
br. Tomasz z Celano, Życiorys drugi św. Franciszka z Asyżu, rozdz. CXXIV
Komentarz św. Bonawentury, najwybitniejszego franciszkańskiego uczonego XIII w.
"Ślepcem jest ten, do kogo nie dociera blask bijący z rzeczy stworzonych. Głuchy jest ten, kto nie słyszy tak potężnego wołania. Niemy jest ten, Kto nie wysławia Boga za te wszystkie skutki. Głupi jest ten, który mimo takich wskazówek nie zauważa pierwszej zasady. Otwórz więc oczy, nakłoń duchowe uszy, rozwiąż swe usta i przyłóż swoje serce, abyś we wszystkich stworzeniach zobaczył, dosłyszał, pochwalił, ukochał, uszanował, uwielbił i uczcił swojego Boga, by przypadkiem nie powstał przeciw tobie cały świat."
św. Bonawentura, Droga duszy do Boga, rozdz. I.
Pochwała stworzenia św. Franciszka
Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie,
Twoja jest sława, chwała i cześć, i wszelkie błogosławieństwo.
Tobie jednemu, Najwyższy, one przystoją,
i żaden człowiek nie jest godny wymówić Twego Imienia.
Pochwalony bądź, Panie mój, ze wszystkimi Twoimi stworzeniami,
szczególnie ze szlachetnym bratem naszym słońcem,
przez które staje się dzień i nas przez nie oświecasz.
I ono jest piękne i świecące wielkim blaskiem:
Twoim, Najwyższy, jest wyobrażeniem.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, księżyc
i nasze siostry gwiazdy;
ukształtowałeś je na niebie jasne, i cenne, i piękne.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, wiatr
i przez powietrze, i chmury, i pogodę, i każdy czas,
przez które Twoim stworzeniom dajesz utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą, wodę,
która jest bardzo pożyteczna i pokorna, i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, ogień,
którym rozświetlasz noc:
a jest on piękny, i radosny, i krzepki, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą matkę ziemię,
która nas żywi i chowa,
i rodzi różne owoce z barwnymi kwiatami i ziołami.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez tych, co przebaczają dla miłości Twojej
i znoszą słabość i utrapienie.
Błogosławieni, którzy wytrwają w pokoju,
gdyż przez Ciebie, Najwyższy będą uwieńczeni.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chwalcie i błogosławcie mojego Pana, i dziękujcie Mu,
i służcie z wielką pokorą.
Dekalog św. Franciszka oparty na jego pismach i wczesnych źródłach franciszkańskich
· Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między braćmi.
· Traktuj wszystkie rzeczy stworzone z miłością i czcią.
· Tobie została powierzona Ziemia jak ogród; rządź nią z mądrością.
· Troszcz się o człowieka, o zwierzę, o zioło, o wodę i powietrze, aby Ziemia nie została ich zupełnie pozbawiona.
· Używaj rzeczy z umiarem, gdyż rozrzutność nie ma przyszłości.
· Tobie jest zadana misja odkrycia misterium posiłku: aby życie napełniało się życiem.
· Przerwij węzeł przemocy, aby zrozumieć jakie są prawa istnienia.
· Pamiętaj, że świat nie jest jedynie odbiciem twego obrazu, lecz nosi w sobie wyobrażenie Boga Najwyższego.
· Kiedy ścinasz drzewo zostaw choć jeden pęd, aby jego życie nie zostało przerwane.
· Stąpaj z szacunkiem po kamieniach, gdyż każda rzecz posiada swoja wartość.
Modlitwa Jana Pawła II do św. Franciszka
Ty, który tak bardzo przybliżyłeś Chrystusa Twojej epoce,
pomóż nam przybliżyć Chrystusa naszej epoce; naszym trudnym i krytycznym czasom.
Wspieraj nas! Czasy dzisiejsze oczekują Chrystusa z wielką tęsknotą,
choć wielu nam współczesnych nie zdaje sobie z tego sprawy.
Święty Franciszku z Asyżu!
Pomóż nam przybliżyć Chrystusa Kościołowi i dzisiejszemu światu!
Ty, który nosiłeś w swoim sercu zmienne koleje losu ludzi Tobie współczesnych,
wspieraj nas, abyśmy sercem, bliskim sercu Odkupiciela, objęli sprawy ludzi naszej epoki, trudne problemy społeczne, ekonomiczne, polityczne, problemy kultury
i cywilizacji współczesnej, wszystkie cierpienia, napięcia, kompleksy, niepokoje.
Pomóż nam przełożyć to wszystko na prosty i przynoszący owoc, język Ewangelii.
Pomóż nam rozwiązać te wszystkie problemy kluczem Ewangelii,
aby Chrystus Sam mógł być dla człowieka naszych czasów Drogą, Prawdą i Życiem.
opr. Stanisław Jaromi OFM Conv.