Ochrona stworzonego świata to nasza misja
- bp Asztrik Várszegi, arcyopat węgierskiego opactwa OO. Benedyktynów w Pannohalma
Odwiedzając klasztor benedyktyński w Pannohalma na Węgrzech, zaskakuje nie tylko piękno historycznych budowli , ale także wpływ kilkusetletniego gospodarowania krajobrazem okolicy. Klasztory benedyktyńskie stanowiły dawniej prężne ośrodki duchowe, kulturalne i gospodarcze, umiejętnie gospodarując przez wieki na tym samy terenie, wprowadzając nowe techniki uprawy i odmiany roślin, wykorzystując medyczne właściwości ziół. Ten historyczny model gospodarowania jest dzisiaj skutecznie kontynuowany - dzięki nowym projektom energooszczędności, edukacji i zrównoważonej produkcji.
W 2002 roku na terenach przylegających do klasztoru w Pannonhalma (Węgry) zrealizowany został projekt dofinansowany w ramach europejskiego wsparcia dla zrównoważonego wykorzystania źródeł energii odnawialnej Europy środkowo-wschodniej. W ramach inwestycji zaprojektowano kompleks budowli przystosowanych na funkcje produkcyjne i dydaktyczne. Wokół tereny przeznaczone zostały pod uprawę lawendy, która jest podstawowym i tradycyjnym składnikiem lokalnie sprzedawanych produktów benedyktyńskich. Zwiedzający mogą nie tylko bliżej przyjrzeć się procesom przetwarzania i ekstrakcji olejku lawendowego, ale zobaczyć w specjalnie wyznaczonej przestrzeni ogrodowej, jakie zioła i byliny były powszechnie uprawiane w średniowiecznych klasztorach w Europie.
W duchu tradycji i w trosce o stworzenie
W centrum całego założenia znajduje się otwarta w 2009 r. „elektrownia biomasy”, produkująca energię elektryczną i cieplną na użytek okolicznych zabudowań i produkcji. W założeniu obiekt ma także pełnić funkcję edukacyjną, zaznajamiając odwiedzających z energooszczędnością, przyjaznymi środowisku technologiami i wykorzystaniem zasobów odnawialnych. Nowy system (boilery gazowe do ogrzewania budynków z wykorzystaniem biomasy oraz technologia CHP) pozwala zaspokoić 10% najwyższego zapotrzebowania na ogrzewanie cieplne i 40% najwyższego zapotrzebowania na prąd w całym zespole klasztornym. Technologie zaspokajają ogółem 36% zapotrzebowania na ciepło i 70% zapotrzebowania na energię w okolicznych budynkach (w tym obiektach produkcyjnych). Najbardziej jednak przemawiają do wyobraźni dane pokazujące zmniejszenie rocznej emisji CO2 o 557 ton, dzięki produkcji gazu z biomasy oraz 455 t dzięki zastosowaniu technologii CHP produkującej energię elektryczną. Produkcja energii nie jest podłączona do ogólnej sieci zasilania, ale jest wykorzystywana wyłącznie na bieżące potrzeby klasztoru. Oprócz oczywistych funkcji ekologicznych i ekonomicznych (energooszczędność, niska emisja, wykorzystanie biomasy drzewnej i odpadów rolniczych, pozyskiwanych na terenie należącym dla klasztoru), warto podkreślić harmonijny sposób lokalizacji i wpisania użytkowych, technicznych obiektów w krajobrazie. Okazuję się, że tego typu elementy nie muszą kolidować optycznie z zabytkowym charakterem miejsca i unikatowym krajobrazem okolicy. Warto przypomnieć, że cały kompleks klasztorny wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Fot. KJ/REFA 2012
Klasztor OO. Benedyktynów Panonhalma jest także prężnym ośrodkiem edukacyjnym (350 uczniów gimnazjum), modlitewnym (wspólnota zakonna licząca 60 zakonników), turystycznym (80 000- 90 000 zwiedzających rocznie) i produkcyjnym. W zespole klasztornym funkcjonuje jedno z najstarszych gimnazjów męskich na Węgrzech. Odwiedzający mogą także zwiedzić muzeum geologiczne, zabytkową bibliotekę, herbarium, sklep, a nawet czynną winnicę produkująca lokalne wino. Klasztor słynie także z mieszanek ziołowych, herbat, kosmetyków, likierów leczniczych. Jednak „markowym produktem” OO. Benedyktynów z Pannohalma pozostaje, jak dawniej lawenda i pozyskiwany z niej olejek leczniczy.
KJ/REFA
Źródło:
http://sojus.dbfz.de/sites/default/files/coach_magazine_i_en_0.pdf
http://www.4biomass.eu/document/file/Demoprojects_Hungary.pdf
Oficjalna strona klasztoru w Pannonhalma.
Miniatura na głównej stronie - (fot. uzo 19/Wikimedia commons/CC)
Pozostałe fotografie - aut. KJ/REFA. Wszytskie prawa zastrzeżone - REFA 2012.
